Congress Communication #7 (In Greek)
Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΝΟΣ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΓΟΝΙΔΙΟ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΕΑ ΤΗΣ ΣΕΡΟΤΟΝΙΝΗΣ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΧΡΟΝΙΑΣ ΝΟΣΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Δελή Φ., Πούλια Ν., Πάϊκα Β., Ντουντουλάκη Ε., Μποζίδης Π., Παπαϊωάννου Δ., Αντωνίου Κ., Υφαντής Θ.
25ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, Κέρκυρα 11-14 Μαίου 2017
Εισαγωγή: Οι ασθενείς με χρόνια σωματικά νοσήματα παρουσιάζουν υψηλή συχνότητα κατάθλιψης, ενώ η τρέχουσα οικονομική κρίση συνιστά πιθανό επιβαρυντικό παράγοντα. Ο πολυμορφισμός 5-HTTLPR στο γονίδιο του μεταφορέα της σεροτονίνης πιθανόν τροποποιεί τη σχέση μεταξύ στρες και κατάθλιψης, ενώ η ψυχολογική ανθεκτικότητα ενισχύει την ικανότητα του ατόμου να διατηρεί την ψυχική του υγεία όταν αντιμετωπίζει δυσκολίες.
Σκοπός: Να εξετάσουμε εάν η παρουσία κατάθλιψης σε ασθενείς με χρόνια νόσο σχετίζεται με τον 5-HTTLPR πολυμορφισμό και εάν η ανθεκτικότητα διαμεσολαβεί τη σχέση αυτή.
Μέθοδος: Σε 318 ασθενείς με χρόνια νοσήματα (διαβήτη, ρευματολογικά νοσήματα και ΧΑΠ) και 128 άτομα χωρίς χρόνιο νόσημα εκτιμήθηκε η καταθλιπτική συμπτωματολογία (PHQ-9), η ανθεκτικότητα (Resilience Scale-14) και παράμετροι της οικονομικής κρίσης. Απομονώθηκε επίσης DNA και ταυτοποιήθηκαν δυο αλλήλια: long (L, 530bp) και short (S, 426bp). Η πιθανότητα κατάθλιψης (PHQ-9≥10) εξετάστηκε με αναλύσεις ιεραρχικής λογιστικής παλινδρόμησης ξεχωριστά στους L/L ομοζυγώτες και τους S-φορείς.
Αποτελέσματα: Δεκατρείς ασθενείς με δυο χρόνιες νόσους (33.3%) και 67 με μια (25.2%) παρουσίαζαν πιθανή κατάθλιψη συγκριτικά με 13 (10.2%) χωρίς χρόνιο νόσημα (p<0.001). Η πιθανότητα διάγνωσης κατάθλιψης στους L/L ομοζυγώτες ήταν παρόμοια για όλα τα δείγματα σε όλες τις αναλύσεις. Αντιθέτως, στους S-φορείς, η πιθανότητες κατάθλιψης ήταν 3.7 (1.6-8.6, p=0.002) για όσους είχαν ένα χρόνιο νόσημα και 7.9 (2.6-23.5, p=0.001) για εκείνους με δυο, συγκριτικά με όσους δεν είχαν χρόνια νόσο. Ο αντίκτυπος της κρίσης αυξάνει το ενδεχόμενο κατάθλιψης επίσης μόνον στους S-φορείς (p=0.008). Η προσθήκη της «ανθεκτικότητας» καθιστά την σχέση χρόνιας νόσου και κατάθλιψης στους S-φορείς μη σημαντική (p=0.156), ενώ ο αντίκτυπος της κρίσης παρέμεινε σημαντικός.
Συμπεράσματα: Η κατάθλιψη σχετίζεται με τη χρόνια νόσο και τον αντίκτυπο της κρίσης μόνον στους ευάλωτους σε επίπεδο 5-HTTLPR πολυμορφισμού ασθενείς. Υψηλά επίπεδα ψυχολογικής ανθεκτικότητας, όμως, αναστρέφουν την επίδραση του πολυμορφισμού στη σχέση χρόνιας νόσου και κατάθλιψης, υποδεικνύοντας πως ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις ενίσχυσης της ανθεκτικότητας ίσως προλαμβάνουν την εμφάνιση κατάθλιψης σε ευάλωτους πληθυσμούς.
Ευχαριστίες: Η παρούσα έρευνα συγχρηματοδοτήθηκε από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ 2009–2014) και από εθνικούς πόρους (EEA GR07/3767; “ASSERT-DEP”).